Aardgas voor de industrie.
'Wit goud' voor de hele wereld. Heet, heter, aardgas: porseleinproducent KAHLA brandt kwaliteitsproducten bij 1.400 graden Celsius
Aardgas speelt als veelzijdige energiedrager een sleutelrol in de industriële productie. Met name in complexe productieprocessen waarin een exacte warmtetoevoer nodig is, is aardgas onmisbaar. Want aardgas levert precieze en constante warmte en waarborgt zo de kwaliteit van de producten.
Voor de productie van porselein is niet alleen veel kennis, maar ook veel aardgas nodig. Porseleinfabrikant KAHLA uit Thüringen produceert sinds 1844 in de gloeiende hitte van de ovens hoogwaardig servies van hard porselein dat extra stevig is en lang meegaat. Borden, mokken en kannen gaan tijdens het productieproces minstens twee keer door het vuur en worden bij temperaturen van 900 tot 1.400 graden Celsius gebrand.
Omdat de productie door deze hoge temperaturen energie-intensief is, speelt aardgas een belangrijke rol. "Aardgas is hiervoor de efficiëntste energiedrager", benadrukt Christin Biedermann, die als 'pro eco'-manager de drijvende kracht is achter de in 2009 geimplementeerde duurzaamheidsstrategie 'KAHLA pro eco'.
De porseleinfabrikant is ISO 140001 gecertificeerd en investeerde al vroeg in innovatieve technologieën als zonnecellen en energie-efficiënte ovens. "Dat waren en zijn belangrijke stappen die ons helpen om permanent energie te besparen en de CO2-uitstoot aanzienlijk terug te dringen en de toekomst van de fabriek en de arbeidsplaatsen veilig te stellen", vertelt Biedermann.
Meer dan 14 ton grondstof per dag
Dat in de moderne porseleinproductie ook het ambacht nog een belangrijke rol speelt, is onder andere te zien in de gieterij. Hier wordt eerst het ruwe porselein geproduceerd voordat het in de oven gaat. De porseleinmassa wordt gemaakt van porseleinaarde, veldspaat en kwarts. Hieraan wordt water toegevoegd en vervolgens wordt de massa in een gipsvorm gegoten. Per dag wordt op alle afdelingen meer dan 14 ton grondstof verwerkt, voor de volle 100 procent afkomstig uit Duitsland. Werner Mücke, medewerker in de handgieterij, is net klaar met het vullen van de laatste vormen als achter hem een wekker gaat: het is tijd om de reeds gevulde vormen te legen. Handig giet hij de overgebleven massa uit de gipsvorm in een opvangbekken, om het later opnieuw te kunnen gebruiken. “In tegenstelling tot de andere productiestappen hoef je hier niet op knoppen te drukken. In de gieterij wordt alles nog met de hand gedaan. Het is echt een kwestie van ervaring om het ruwe materiaal onbeschadigd uit de vorm te halen”, zegt Mücke, die al 47 jaar bij KAHLA werkt.
De grondstoffen komen voor de volle 100 procent uit Duitsland
Ambacht speelt nog een belangrijke rol
Exacte warmte dankzij aardgas
Nadat het ruwe materiaal helemaal is gedroogd, is het tijd voor de gloeibrand, waarbij bij een temperatuur van 900 graden Celsius al het water aan het porselein wordt onttrokken. Het aardgas stroomt door buizen rechtstreeks naar de oven, waar het via branders in de ovenruimte wordt verbrand. In de oven ontstaan zo diverse brandzones, waarin verschillende, exact bepaalde temperaturen heersen. Deze exacte warmtetoevoer is het grote voordeel van aardgas. Want voor de porseleinproductie is het belangrijk dat op het juiste tijdstip op een bepaalde plek in de oven de juiste temperatuur heerst. De vooraf bepaalde brandcurve moet gedurende het hele proces worden vastgehouden. Kleine temperatuurschommelingen kunnen er al voor zorgen dat porseleinen delen die pas in de oven liggen, kapot gaan.
De aardgastoevoer wordt met behulp van ventielen bij de brandruimtes geregeld. Een technicus bewaakt de instellingen en kan bij problemen meteen ingrijpen. “De ruwe artikelen worden bij 900°C gebrand en dan moet de temperatuur precies goed zijn“, verduidelijk Biedermann. De artikelen kunnen vervolgens geglazuurd worden. Borden en mokken worden machinaal geglazuurd, complexere onderdelen met de hand. In deze fase van het productieproces ontstaat het voor KAHLA traditioneel vervaardigde motief 'Blau Saks'. Hier wordt het artikel met een stempel en met de hand voorzien van een motief en vervolgens in een glazuurbad gedompeld. Op deze manier ontstaat een bijzonder duurzaam product, want gedecoreerd porselein ontstaat al na twee keer branden.
1. Zodra het ruwe materiaal uit het gips is losgemaakt, wordt het gedroogd.
2. Al in de hitte voor de oven beginnen de kannen en schoteltjes te zweten. De 900 graden Celsius hete gloeibrand onttrekt al het water aan het porselein. Alleen zo kan het glazuur worden aangebracht.
3. Het aardgas wordt via gele buizen naar de brandkamers van de nieuwe centrale oven geleid en zorgt voor temperaturen van 1.400 graden Celsius. De aardgastoevoer wordt van buiten met behulp van een schuifregelaar gestuurd.
De oven stoot in vergelijking met zijn 2 voorgangers 40 procent minder CO2 uit.
4. De modernste machines vormen de basis voor een efficiënte productie bij KAHLA. De grijparmen van de machine pakt de borden vast en worden volautomatisch door een robot verputzt.
5. Voor het aanbrengen van het traditionele strobloemenmotief, ook Blau Saks genoemd, is concentratie en een vaste hand nodig.
40 procent minder CO2-uitstoot
Zodat de glazuur goed op het porselein blijft zitten, wordt het porselein nogmaals gebakken. Tijdens het ca. 5 uur durende gladbakken worden de artikelen tot 1.400 graden Celsius verhit. Deze verhitting vindt plaats in de in 2011 geïnstalleerde moderne centrale oven. Hij is met een lengte van 56 meter en een brandruimte van 54 cm hoog de spil van de fabriek in Kahla. De oven aan de lopende band zowel koppen als hol- en plat servies tegelijkertijd branden en beschikt over 25 procent meer capaciteit dan zijn twee voorgangers samen.
De aanschaf van deze oven is een wezenlijk onderdeel van de 'KAHLA pro eco'-strategie, want hij verbruikt ruim 40 procent minder aardgas en stoot daarmee ook 40 procent minder CO2 uit. We kunnen zo efficiënter en schoner produceren. “Om te zorgen dat we in de toekomst nog duurzamer kunnen werken, willen we de restwarmte van de ovens dit jaar gaan gebruiken voor de verwarming”, zegt Biedermann.
Per dag kunnen in de fabriek zo´n 45.000 porseleinen onderdelen worden geproduceerd
Export over de hele wereld
Als kwaliteitsproduct 'Made in Germany' wordt het Thüringse porselein naar meer dan 60 landen geëxporteerd. Meer dan een derde van het servies wordt gebruikt in de horeca.
